Mavi Balina veya İngilizce adı ile Blue Whale isimli sözde oyunu bilmeyen herhalde kalmadı artık. Sürekli olarak internette, televizyonlarda gördüğümüz, oyun olarak lanse edilen Mavi Balina, gerçek bir şeydir. Yüzlerce insan bu psikolojik ve fiziksel test yüzünden intihar etmiştir. Bu konu her ne kadar ciddi olsa da durumun ciddiyetini anlayamayan yerli ve yabancı basın, ortaya tamamen bir şehir efsanesi olan Momo Challenge isimli bir olayı atmıştır ve sürekli olarak Momo Challenge ile Blue Whale yan yana getirilir. Bu yazımızda ise sizlere Momo Challenge olayının ne olduğundan bahsedeceğiz.
Momo Challenge, tam olarak nedir?
Momo Challenge, aslında oldukça yeni bir olay sayılır. 2018 senesinin yaz aylarında özellikle Facebook gibi sosyal medya platformları üzerinde popüler hale getirilen bu olay, sözde küçük çocukları ve ergenleri hedef alıyor. Bu olay ile Momo isimli bir kullanıcı, hedef ile bir platform üzerinden iletişime geçiyor ve hedeften bazı tehlikeli görevleri yapmasını istiyor. Bu görevlerin içerisinde aynı Mavi Balina olayında olduğu gibi intihar etmek gibi şeyler bulunuyor.
Momo Challenge ile Mavi Balina bu noktada çok yakın gibi görünse de Mavi Balina olayının tam tersine, bahsi geçen bu olaydan etkilenerek intihar eden kimse yok ve kendisine zarar veren insanların sayısı da tahmin ettiğinizden çok daha az. İlk olarak bir YouTube içerik üreticisi sayesinde dikkatleri üzerine toplayan bu meydan okuma, direkt olarak YouTube tarafından gelen açıklamalara göre gerçek değil ve platformlarında bulunmuyor. Yani, en azından YouTube platformunun temiz ve güvenli olduğunu düşünebiliriz ama diğer platformlarda durum farklı mı?
Bahsetmiş olduğumuz bu meydan okuma, YouTube haricinde WhatsApp ve Facebook gibi platformlarda da görünüyor. Bu noktada da polis raporlarına bakmamız gerekiyor. Birçok farklı ülkeden ve eyaletten, polis merkezlerinin Facebook sayfalarından bu konuda uyarıcı mesajlar paylaşılsa da konu gerçek olaylara geldiği zaman kimse Momo Challenge ile yaşanan olaylar arasında herhangi bir bağ kuramıyor. Birçok polis merkezinden gelen bilgilere göre kişilerin intihar etmesi ile veya kendisine zarar vermesi ile bu meydan okuma arasında hiçbir bağ bulunmuyor.
Bir şehir efsanesi ve aldatıcı bir olay olarak adlandırılan Momo Challenge, özellikle ana akımdaki basın kuruluşları tarafından ülkemizde de olmak üzere oldukça aktif bir şekilde kullanılıyor. Bunun sebebi ise bir araştırmacı olan Benjamin Radford tarafından yapılan açıklamalara göre sadece bir ahlaki panik. Bu tip durumlar zaten ana akımdaki basın tarafından sıkça kullanılır; Minecraft oyununun şiddet temelli olmasından ötürü bir aralar ülkemizde yasaklanmasını, bu konuya örnek olarak gösterebiliriz.
Dünyada bu olay yüzünden neler yaşandı?
Sizlere biraz önce, bahsi geçen bu olayın tahmin edildiğinden daha zararsız olduğunu söylemiştik; ortada gerçekten böyle bir şey yoktu. Bu olayı, birçok farklı ülkeden gelen gerçek ve resmi raporlar da destekler nitelikte. Mesela Arjantin sınırları içerisinde 12 yaşındaki bir kardeşimiz intihar etti ve televizyonlar bu olay ile Momo Challenge arasında sürekli bir bağ kurmaya çalıştı. Ülkenin resmi yetkilileri de olay ile meydan okuma arasında hiçbir bağ bulamadı, dosyayı kapattı.
Brezilya sınırları içerisinde bahsi geçen meydan okuma ile alakalı hiçbir şey yaşanmadı ama buna rağmen basın tarafından korkutulmuş aileler, seslerini duyurmaya çalıştı. Sonucunda hiçbir şey olmadı. Kanada bu konuda biraz daha hareketli idi ve 3 farklı bölgede, bu meydan okuma ile alakalı şikayetler yapıldı. Buna rağmen hiçbir polis, araştırmalara rağmen herhangi bir şey bulamadı. Kolombiya’da ise iki kişi intihar etti ve basın yine bu intihar ile meydan okumayı birleştirmeye çalıştı. Polis yine herhangi bir kanıt bulamadı.
Avrupa’dan Fransa, Almanya ve İspanya, yine şikayetler sonucunda yapılan araştırmalara karşı herhangi bir Momo Challenge izi bulamadı. Birleşik Krallık içerisinde ise bu meydan okuma yüzünden hiçbir olay yaşanmasa da yine basının korkutması yüzünden birçok aile telaşlandı ve okullarda önlemler alındı. Yaşanan bu olayların ardından UK Safer Internet Centre bir açıklama yaparak, korkulan meydan okumanın gerçek olmadığını açıkladı.
Tüm bunların haricinde, Minecraft için de bir Momo Challenge modu yapılmıştı. Fakat bu modu oyununa kurup, oynamaya başlayan bir çocuğun babası polisti. Baba, bu modu gördü ve hemen gerekli adımları attı. Bu adımların sonucunda ise Microsoft, bahsi geçen oyun modunun dağıtımını sınırladı. Bu sırada, modu kurup, oynayan 11 yaşındaki çocukta da herhangi bir ilginçlik fark edilmedi.
Momo Challenge isimli meydan okumadan nasıl korunmalı?
Birçok rapora göre ve mantıklı düşüncelere göre Momo Challenge gerçek değil. Yine de bu olayın gerçek olmaması, bazı insanların olaydan faydalanmayacağı anlamına gelmiyor. İnternet alemindeki raporlara bakacak olursak, fotoğrafını da görmüş olduğumuz Momo, genellikle WhatsApp üzerinde ortaya çıkıyor. Bu yüzden, tanımadığınız numaralardan WhatsApp aracılığı ile herhangi bir mesaj almanızı önermiyoruz ve gizliliğinize önem vermenizi öneriyoruz.
Peki, diyelim ki bir kişi ile Momo iletişime geçti, bunu nereden anlarız? Momo Challenge, Mavi Balina gibi halihazırda psikolojisi kötü durumda olan kişileri seçmiyor. Ayrıca bu olay zaten kişilere psikoloji bozacak şekilde görevler de vermiyor. Bu yüzden aslında bir insanın, bu olayın içerisinde olduğunu anlamak biraz zor. Zaten dediğimiz gibi, Momo isimli birisi, tanıdığınız biri ile iletişimde olsa bile yaşanan olay gerçek olamaz, muhtemelen birisi, o kişiyi kandırıyordur.
Daha küçük yaşlı kardeşlerimiz için de tehlikeli olan şey aslında Momo Challenge değil, bu olaydan korkmuş olan ailelerdir. Bahsetmiş olduğumuz bu tip olaylar, intihar gibi kötü durumlar ile bu tip oyunları birleştiriyor. Evet, oyun diyoruz çünkü ana akımdaki basın, tüm bunları birer oyun olarak görüyor. Bu sebepten ötürü de oyun oynayan çocuklar, ailelerinden bir anda baskı görmeye başlıyor. Bu baskı, zamanla ailelerin, kendi çocuklarını gizlice gözetlemesine, takip etmesine kadar varıyor. Bu durumlar ise çocukları olumsuz etkiliyor.
Birçok psikoloji uzmanına göre bu tip durumlarda aile, çocuğunu zora sokmamalı, gizlice gözetlemeler getirilmemeli. Onun yerine, internet öncesi dönemindeki gibi aileler, çocukları ile düzenli bir şekilde iletişim kurmalı. Ortada dürüst ve şeffaf bir ilişki olmalı. Bu şekildeki bir ilişki ile ergenlerin veya daha küçük yaştaki kişilerin problemleri, daha rahat bir şekilde ortaya çıkabiliyor.
